Mutfak Sava?? - Damak Zevkinin Jeopoliti?i

Eski ça?lardan beri beslenme sorunu, insano?lunun ve toplumsal ili?kilerin en önemli devindirici gücü olagelmi?tir. Antikça?da kutsall?kla at ba?? gitmi?, sonralar? kat? s?n?fland?r?lmalara maruz kalm??, dönemin t?p anlay???ndan, bilimsel ve teknolojik geli?melerden etkilenmi?tir. Damak zevki ve tarih boyunca katetti?i yol, eskiden oldu?u gibi günümüzde de birçok ara?t?rmaya konu olu?turmu?, geleneksel beslenme yöntemleriyle bugünkü Bat? tarz? sanayi ürünü yiyeceklerin tüketimi sürekli bir k?yaslamaya tabi tutulmu?tur.Ürünlerini, tekniklerini, mutfakla ilgili kavramlar?n? ve diyetetik anlay??lar?n? dayatan farkl? güçlerin çat??ma alan? haline gelen besin dünyas?n?n bugün jeopolitik bir boyutta ele al?nmas? gerekti?ine ku?ku yoktur. Obezitenin, kalp-damar hastal?klar?n?n ve kimi kanser türlerinin kayg? verici art???, bugün beslenmeyi, aileyi ve kentle?mi? dünyan?n ya?am biçimlerini etkileyen de?i?ikliklere ba?l?d?r. Bu art?? beslenmenin jeopolitik boyutuna daha büyük bir önem verilmesine yol açmaktad?r; bunun nedeni ise, söz konusu hastal?klar?n daha az görüldü?ü, ama kaybolmaya yüz tutmu? geleneksel mutfak kültürüyle Bat?’n?n sanayile?mi? haz?r yemek kültürü aras?nda bir kutupla?man?n ya?anmas?d?r. Giderek küreselle?en dünyam?zda McDonald’s kültürü yayg?nla?makta, ulusal beceriler ve yerel beslenme tarzlar? son h?zla yok olmaktad?r.ABD’nin simgeledi?i Bat?l? ya?am tarz? ve g?da üretiminin sanayile?mesi, her ne kadar beslenme konusunda belli bir rahatlama sa?lanmas?n?n göstergesi olsa da, savurganl??? ve tüketimi te?vik etmektedir. Bu tarza göre, “modern” kabul edilen her ?eye kar?? yüksek bir talep olu?turmak esast?r. ABD g?da sanayii, bir yandan dünya mutfaklar?na sald?r?rken özellikle okul ça??ndaki çocuklar? hedef seçen bir pazarlama giri?imini benimseyerek, çocuklar? ta küçüklükten itibaren ??mar?kl??a varan bir tüketime al??t?rmaktad?r.Christian Boudan bu yap?t?nda, mutfak dünyas? ile ilgili yeni bir görü? sunuyor. Do?u’nun Avrupa’y? hedef alan eski ak?nlar?, Amerika’n?n ?spanyollar taraf?ndan sömürgele?tirilmesi, Do?u mutfa??n?n ?slamla?t?r?lmas?, Türklerin Akdeniz bölgesine do?ru ilerleyi?leri, Ancien Régime dönemi dekoratif Frans?z mutfa??n?n etkisi üzerinde durarak, mutfak kültürlerinin yay?lmas?n? ele?tirel bir bak?? aç?s?yla ele al?p tarihsel bir yoruma imza atarken, mutfa??n kökenleri, co?rafi mutfak kültürü, dünyan?n tüm pi?irme usulleri, ilk zenginlik bölgeleri, yeni besin dünyas?, liberal-diyetik toplum gibi konular? derinlemesine inceliyor.